Enkodery inkrementalne, absolutne i linkowe – zasada działania i podstawowe zastosowanie

Obecnie coraz większą rolę odgrywa automatyzacja wszystkich etapów produkcji. Wysokiej klasy enkoder stanowi niezawodne urządzenie pomiarowe, powszechnie wykorzystywane w przemyśle.

Czym są enkodery?

Enkodery wykorzystywane są głównie w nowoczesnych zakładach przemysłowych i na liniach produkcyjnych. Do ich podstawowych zadań należy pomiar przesunięcia pozycji kątowej czy liczby obrotów na podstawie ruchu obrotowego wału. Enkoder służy do zmiany ruchu mechanicznego w sygnał elektryczny. Ponadto jest w stanie określić kierunek, odległość i prędkość obrotów. Może być wykorzystywany w zróżnicowany sposób, co w połączeniu z wysoką jakością wykonania daje produkt, który pozwala na pracę na wielu płaszczyznach.

Zasadniczo wyróżniamy 3 podstawowe rodzaje enkoderów:

• enkodery inkrementalne – służą do pomiaru zmiany pozycji, nie zapamiętują położenia po wyłączeniu zasilania,
• absolutne – mają identyczne zastosowanie jak enkodery inkrementalne, ale zapamiętują położenie,
• linkowe – umożliwiają przekształcenie ruchu liniowego w obrotowy, dzięki połączeniu linki i enkodera.

Budowa

Enkoder składa się z układu optycznego, który wyposażony jest w nadajnik i odbiornik. Jego zadaniem jest bieżący odczyt położenia urządzenia. Wartość ta odczytywana jest z obrotowej albo magnetycznej tarczy enkodera. Zebrane informacje są odpowiednio przetwarzane lub przesyłane dalej. Ponadto enkodery inkrementalne różnią się od absolutnych tarczą – w inkrementalnych ułożone są przezroczyste i nieprzezroczyste paski, a na absolutnych zakodowane liczby.

Zastosowanie

Enkodery są wykorzystywane w każdym miejscu, gdzie niezbędny jest dokładny pomiar przesunięcia w ruchu obrotowym. Każdy innowacyjny i zautomatyzowany zakład produkcyjny zazwyczaj potrzebuje zatem tego typu urządzeń. W tym przypadku dzięki przetworzeniu zebranych danych na sygnał elektryczny możliwe jest uzyskanie informacji o liczbie wykonanych obrotów i sprawdzenie, czy jest ona prawidłowa.

W wielu gałęziach przemysłu, a zwłaszcza tych, które wykorzystują najnowsze rozwiązania technologiczne, stosowane są enkodery. Wszelkie procesy są bowiem coraz bardziej zautomatyzowane, a wspomniane podzespoły znacząco usprawniają ich przebieg. Ponadto enkodery stanowią podstawowy element automatyki maszyn i mają znaczący wpływ na pracę wielu złożonych urządzeń.